HACI BEKTAŞ VELİ

HACI BEKTAŞ VELİ (1210-1270) Bektaşiliğin kurucusu, şair ve büyük mutasavvıf.Horasan'ın "Nişabur" şehrinde doğdu.Babası Seyit Muhammed, annesi Hatem Hatun'dur.Büyük Mutasavvıf Ahmet Yasevi'den ders aldı.Anadolu'nun karışması üzerine, Orta Asya'daki Türk büyükleri O'nu genç yaşında, politik bir görevde Anadolu'ya gönderdiler.Hacı Bektaş Veli; Anadolu'da Elbistan, Nevşehir,Kayser,Ürgüp,Uçhisar,Gülşehir yörelerini dolaştıktan, tarikatını yaymaya başladıktan sonra, Nevşehir ilinin, bugünkü adı Hacıbektaş olan, Suluca Karahöyük ilçesine yerleşti.Türkmenler arasında büyük rağbet gördü.Menkabevi kaynaklarına göre, Anadolu'ya dokuz yüz kişilik bir süvari birliğinin başında gelir.Anadolu Selçuklularına karşı ayaklanarak idam edilen Baba İshak ve Baba İlyas'la birlikte savaşlara katılır.Kahraman bir savaşçı ve akıncıdır.Anadolu'nun içinde bulunduğu karışıklığı görür.Anadolu on iki beyliğe ayrılmış, Bey'ler birbirleriyle ölüm-kalım savaşına düşmüşlerdir.İçlerinde Orhan Bey, kuvvetli ve başarılı olarak görülür.Anadolu birliğini sağlamak için onu tutmak ve desteklemek gereklidir.Hacı Bektaş Veli de öyle yapar.Orhan Gazi İle görüşür.Devamlı akınlara uğrayan ülkenin korunması için "daimi ordu" fikrini ileri sürer.Orhan Bey, Bu fikri benimser.Yeni kurulan ordunun duasını Hacı Bektaş Veli yapar, "Yeniçeri" adı verilir.Çağ, Türklerin diriliş çağıdır.Türk ateşini Anadolu bozkırlarına yayan Selçuklular, Türk olduklarını unutarak Keyhüsrev ve Keykubad olmuşlardır.Resmi dil Farisidir.Medreselerde Arapça ve Farsça okutulur.Hacı Bektaş Veli ve yoldaşları, yeni güçleri tazelenen Türk gücüne yol, iz göstermek isterler, onun özüne seslenirler.Türklüğünü uyandırırlar.Bektaşilik, sarsılmaz bir ahlak disiplini üzerine kurulmuştur.Hacı Bektaş Veli, gerçekten bir yol gösterici ve yenilikçidir."Eline, beline ve diline" dikkat et görüşüyle insanlığın yüceleceği inancını taşır.El, paradır.Onu, her şeyden üstün tutanlar, insanlıklarını kaybederler.Bel, cinsel arzulardır.Dil de, sözler ve davranışlardır.Halkın büyük coşkunlukla söylediği, kendisine mal edilen şiirleri dışında; tasavvuf yollarını gösteren en önemli eseri Arapça: "Makalat".